--- date: "2020-01-26T20:41:55.827Z" title: "Leczenie dysforii płciowej" description: "Tranzycja jest lekarstwem." preBody: '_disclaimer' lang: pl siblings: prev: /pl/diagnoza prevCaption: Diagnoza kliniczna next: /pl/przyczyny nextCaption: Przyczyny dysforii płciowej classes: - gdb --- # Jak leczy się dysforię płciową? Opcje leczenia zależą silnie od indywidualnych potrzeb. Każda tranzycja jest unikalna, nie istnieje jeden słuszny sposób na tranzycję. Ten rozdział stanowi listę możliwych ścieżek. ### Tranzycja społeczna W trzech słowach: wychodzenie z szafy. Jest to po prostu ogłoszenie światu, że jesteś trans. Oznajmiasz, że chcesz używać nowego imienia i/lub nowych zaimków -- bądź nie, możesz po prostu chcieć, aby ludzie wiedzieli, że jesteś trans i nie identyfikujesz się z binarną płcią przypisaną ci przy urodzeniu. Dla niektórych osób niebinarnych może to nie być nawet pełen krok, jako że tożsamość płciowa to spektrum i istnieją takie tożsamości jak "niebinarny mężczyzna" czy "niebinarna kobieta". Tranzycja społeczna to akt wyjścia z szafy, który może złagodzić wiele stresu wynikającego z ukrywania się. ### Tranzycja prawna Jest to proces zmiany dokumentów prawnych, aby odzwierciedlały twoją tożsamość płciową. Można to uzyskać poprzez proces sądowego uzgodnienia płci oraz zmianę imienia w dowodzie; a w dalszej perspektywie także ponowne wydanie różnorakich dokumentów. ### Tranzycja prezentacyjna Jest to zmiana stylu, m.in. ubrań, włosów, czy makijażu. Nasze społeczeństwo bardzo mocno wiąże te aspekty z płcią, więc zmiana wyglądu może jednocześnie stanowić źródło afirmacji tożsamości płciowej, jak i wysyłać sygnały do otoczenia co do preferowanych form osobowych. ### Tranzycja medyczna U dorosłych obejmuje terapię hormonalną zastępczą oraz operacje. U nastolatków często blokery dojrzewania, dopóki osoba nie jest w wystarczającym wieku, aby mieć pewność, który z hormonów płciowych chce mieć w organizmie. U dzieci przed okresem dojrzewania, nic. Pozwól mi to powtórzyć, jako że transfoby ciągle to mylą. ***Dzieci przed okresem dojrzewania nie podejmują tranzycji medycznej.*** O ile Amerykańska Akademia Pediatryczna [silnie zachęca do akceptacji i walidacji transpłciowej młodzieży](https://pediatrics.aappublications.org/content/pediatrics/early/2018/09/13/peds.2018-2162.full.pdf) oraz dopuszczania wszystkich innych form tranzycji, jednoznacznie sprzeciwia się rozpoczynaniu przez lekarzy zarówno terapii hormonalnej, jak i blokerów dojrzewania, dopóki dziecko nie osiągnie [fazy 2 na skali Tannera](https://pl.wikipedia.org/wiki/Skala_Tannera). Co więcej, żaden chirurg w Stanach Zjednoczonych (i większości krajów Zachodu) nie podejmie się operacji korektującej płeć na osobie nieletniej (pomijając przypadki interpłciowe, co jest samo w sobie problemem, nie wchodzącym w zakres rozdziału). Mało które dziecko ma cechy płciowe wyraźne na tyle, aby dało się odczytać jego płeć bez wskazówek ze strony prezentacji. Wystarczy pozwolić dziecku zmienić fryzurę oraz ubrania, aby było postrzegane jako chłopiec lub dziewczynka. ### Tranzycja hormonalna **Terapia hormonalna maskulinizująca** obejmuje dostarczanie testosteronu, zazwyczaj poprzez zastrzyki domięśniowe albo żel stosowany miejscowo. Wzrost stężenia hormonów płciowych powoduje zazwyczaj przerwanie miesiączki, która jest źródłem większości estrogenu produkowanego w jajnikach. **Terapia hormonalna feminizująca** obejmuje dostarczanie estrogenu, najczęściej estradiolu, w postaci tabletek doustnych, plastrów lub zastrzyków (domięśniowych bądź podskórnych). Na świecie stosuje się też coraz częściej wolno dozujące implanty. Częstą praktyką jest przepisywanie antyandrogenów w celu zablokowania produkcji i absorbcji testosteronu. Najczęściej przepisywane są w Polsce [spironolakton](https://pl.wikipedia.org/wiki/Spironolakton) oraz [octan cyproteronu](https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyproteron). Ten pierwszy jest lekiem na nadciśnienie, którego efektem ubocznym jest blokowanie testosteronu. Ten drugi jest stosowany jako bloker receptorów androgenu. Oprócz tego stosowany jest czasem [bikalutamid](https://pl.wikipedia.org/wiki/Bikalutamid), również bloker receptorów androgenu. Jednakże niektórzy lekarze mogą po prostu przepisać większe dawki estradiolu, aby nakłonić ciało do zaprzestania produkcji testosteronu. **U nastolatków** blokery hormonalne mogą obejmować powyższe blokery androgenu bądź wykorzystanie antygonadotropiny (leku blokującego działalność gonadotropin -- hormonów stymulujących produkcję estrogenu i androgenu -- tj. [folikulotropiny](https://pl.wikipedia.org/wiki/Hormon_folikulotropowy) oraz [lutropiny](https://pl.wikipedia.org/wiki/Lutropina)); przykładami tych drugich są octan leuproreliny czy octan histreliny. ### Tranzycja chirurgiczna Transpłciowe operacje dzieli się zwykle na trzy oddzielne kategorie: **Operacja dołu** (modyfikacje genitaliów): - feminizująca: - orchidektomia (usunięcie jąder), - skrotektomia (wycięcie moszny po orchidektomii), - waginoplastyka (utworzenie pochwy), - labioplastyka (utworzenie warg sromowych, z lub bez wytworzenia pochwy), {!{